- Подробности
- Автор: Павлодарский областной историко-краеведческий музейим. Г.Н.Потанина
V ғасырда Алтайда ұйғыр тайпалары мен жужандарды талқандап, 552 жылы өз мемлекетін - түркі қағанатынынң негізін қалаған түркі тайпаларының одағы қалыптасты. VI ғасырдың аяғында мемлекет едәуір кеңейіп, Шығыстағы Солтүстік-Шығыс Қытайдан Батысқа қарай Қырым мен Солтүстік Кавказға дейінгі кең аумақтарды бақылайды. 9 ғасырдың аяғында, Шығыс Түрік қағанаты құлағаннан кейін, түркі тайпаларының бір бөлігі батысқа қоныс аударып, Ертіс өзенінің бассейнінде қоныстанып, өздерінің жаңа мемлекеті-қимақ қағанатынынң негізін қалады.
Ежелгі түрік тайпаларының билігі бақылауындағы бүкіл аумақта әртүрлі тайпалардың материалдық және рухани мәдениетінде ұқсас белгілер қалыптасады. Олардан көптеген ескерткіштер қалды, олардың арасында сол дәуірдің монументалды мүсіндері ерекше орын алады.
Павлодар Приртышьесінде Баянауыл ауданында бүгінгі күнге дейін сақталған жиырмаға жуық ежелгі мүсіндер белгілі. Мүсіндер екі дәуірге – ежелгі түркі кезеңіне және қимақ-қыпшақ кезеңіне жатады. Мүсіндер әртүрлі сурет дәстүрлері мен семантикасымен ерекшеленеді.
Ежелгі түркі дәуірінде, әдетте, тек ер адамдар бейнеленген, көбінесе оң қолында ыдыс (шыныаяқ немесе тостаған) және белінде пышақ қаруы бар, бірақ адамның басы ғана бейнеленген мүсіндер де бар. Мүсін қоршау деп аталатын төртбұрышты тас құрылымның шығыс жағына қойылды. Мүсіннен шығысқа қарай бірнеше тас бағаналар-балбалдар кетуі мүмкін.
Қыпшақ дәуірінің мүсіндерінде екі қолында ыдысы бар адамдар бейнеленген, ал егер ежелгі түрік мүсіндерінде ыдыс кеуде деңгейінде болса, онда қыпшақтарда ол іште орналасқан. Қыпшақ мүсіндеріндегі қару ешқашан бейнеленген емес. Тек ер адамдар бейнеленген ежелгі түркі дәуірінен айырмашылығы, кимако-Қыпшақ кезеңінде әйел бейнелері көрінеді. Қыпшақ мүсіндерінің бір бөлігі адамның басын ғана бейнелеген.
Қыпшақ мүсіндері сыртқы жағынан қорғанға ұқсайтын құрылымның шығыс жағына немесе ортасына қойылды. Мұндай құрылыстар қыпшақ қасиетті орындары деп аталады. Ғибадатханада бір немесе бес мүсін орнатылуы мүмкін. Павлодар Ертіс өңірінде ерлер мен әйелдердің жұптық бейнесі жиі орнатылды.
Ашық тұрған көне түріктерге қарағанда, кейбір қыпшақ мүсіндері қорған тәрізді қорымдар үйінділерінің астында жасырынған. Мұндай қолдан жасалған "Тауда" мүсіндерді жасыру рәсімі жазбаша дереккөздерден белгілі. Тау ішінде ата-бабаның керемет туылуы туралы мифпен, қайтыс болған адам, ата-баба сияқты, жоқтан қайта туылуы керек деген сеніммен байланысты болуы да мүмкін. Өткен ғасырларда қорғандардың бір бөлігі жайылып, ежелгі мүсіндер қазір сыртқа шықты.
Өкінішке орай, жақында өткен ескерткіштердің едәуір бөлігі бастапқы орналасқан жерінен шығарылды. Мәселен, Павлодар Ертіс өңірінің бірнеше мүсіні Санкт-Петербург, Омбы және Алматы музейлерінде сақтаулы.
Бірақ қалғаны оның ежелгі әсерімен таң қалдырады.
- Подробности
- Автор: Павлодарский областной историко-краеведческий музейим. Г.Н.Потанина
Құрметті оқырмандар, біздің журналдың кезекті нөмірі жарық көрді. Осы шығарылымда біз сіздерді жұмысымыздың маңызды оқиғаларымен таныстыруға асығамыз. Қарапайым адамдар қалдырған үңгір суреттері біздің аймақтың бай тарихы туралы, осы үңгір кескіндемесін сақтау қаншалықты маңызды екендігі туралы айтады.
Кейбір мұражайлар заттар әлемі арқылы үнемі өзгеріп тұратын қоршаған ортамен, табиғатқа антропогендік әсердің нәтижесімен танысуға мүмкіндік береді.
Әр түрлі өрнектер біздің өмірімізге соншалықты берік еніп кетті, сондықтан ою-өрнегі жоқ затты табу өте қиын болды, өйткені әртүрлі өрнектер көзді сұлулығымен қуантып қана қоймайды, сонымен қатар құнды ақпараттың тасымалдаушысы болып табылады.
Пісіруге арналған ыдыс-аяқтар бірлік пен қонақжайлылықтың белгілі бір символына ие болды. Бұл ыдыс қазан болды.
Алғаш рет ерлер қолөнер фестивалі өтті. Фестивальді өткізу дәстүрлі ерлер қолөнерін танымал етуге, қазақ халқының қолөнер дәстүрлерін сақтау және дамытуға, қолданбалы өнердегі қызықты эксперименттік нысандарды анықтауға бағытталған.
- Подробности
- Автор: Павлодарский областной историко-краеведческий музейим. Г.Н.Потанина
Алғаш рет Павлодарда Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 30 жылдығына арналған "Ертіс өңірінің тарихи мұрасы: Қимақ қағанаты және Қазақ хандығы" туралы Халықаралық ғылыми-практикалық конференциясы өтті.
Аталмыш іс-шараға Қазақстан, Түркия, Ресей, Украина, Өзбекстан, Қырғызстан, Венгрия, Германия және АҚШ-тың жетекші ғалымдары, археологтары, тарихшылары мен құрметті қонақтары қатысты.
Конференция аясында «Қимақ елінің ежелгі дәуірі» археологиялық көрмесі мен Қимақ қағанаты, Жошы Ұлысы және Қазақ хандығының мемлекеттілік ескерткіштерін зерттеу жөніндегі экспедициялар барысында қазақстандық ғалымдар тапқан бірегей құнды артефактілері ұсынылды.
Конференция Павлодар Ертіс өңіріндегі Қимақ қағанаты мен Қазақ хандығының тарихи мұрасын зерттеуге бағытталды.
- Подробности
- Автор: Павлодарский областной историко-краеведческий музейим. Г.Н.Потанина
Тұнғыш Президент күніне орай «Ұлт көшбасшысы» атты дәрісі өтті. Ақсу қаласының Жоғары Көпсалалы колледжінің гуманитарлық бөлімінің «Мектепке дейінгі тәрбие және оқыту» 4 курс студенттері қатысты. Дәрісте, қазақ халқының тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың өмір жолы, туып-өскен, оқып білім алған, қызмет еткен жерлері туралы, Қазақстан үкіметін басқарғаннан бүгінгі күнге дейінгі ел үшін атқарған еңбегі жайлы ақпарат берілді. Елбасының өмір жолынан үлгі ала отырып, Отанын, халқын сүюге, патриотизмге тәрбиелеу мақсатымыз болды. Шара Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Әнұранымен ашылып, «Тұңғыш Президент» атты слайд-презентациялар, бейнероликтер көрсетілді. «Қазақстанның Тұңғыш Президенті» атты кітап көрмесіне, фотоматериалдарға шолу жасалды. Кеш қорытындысында интерактивті ойын өткзілді, студенттер екі топ болып бөлініп, бәсекелестік сезімі оянып, ойынға өте белсенді қатысты.
- Подробности
- Автор: Павлодарский областной историко-краеведческий музейим. Г.Н.Потанина
|
Ардагерлер кеңесінде «Мудрость» ардагерлер клубының мүшелерімен бірге педагогикалық еңбек ардагері, ақын Зоя Качусованың 80 жылдық мерейтойымен құрмет көрсетілді. Іс-шарада қала әкімі Жанат Шугаевтың алғы сөзімен және қаланың дамытуына үлес қосқаны «Ақсуға 60 жыл» мерейтойлық төсбелгісімен қала әкімінің орынбасары Марина Гайдаренко сөз сөйледі. Ардагерлер кеңесінің төрағасы Залмукан Арынов өз кезегінде З. Качусоваға «Мудрость» клубында белсенді қоғамдық жұмысы үшін алғыс айтып, «Аксу. Лица истории» атты өмірбаяндық сөздікті табыс етсе, «Мудрость» ардагерлер клубының мүшелері өз концерттық бағдарламасың ұсынды, сондай-ақ музей қорынан З.Качусованың фотосуреттерен «Өлеңдегі сурет» көрмесі ұйымдастырылды.
|
- Подробности
- Автор: Павлодарский областной историко-краеведческий музейим. Г.Н.Потанина
Қазақстан Тәуелсіздігінің 30жылдығының арналған Г.Н. Потанин атындағы Павлодар облыстық тарихи – өлкетану музей қорынан «Тамыры терең туған жер» көрменің ашылуы Абайдың «Жидебай - Бөрілі» мемлекеттік тарихи – мәдени және әдеби – мемориалдық қорық – музейіңде өтті.
Көрменің мазмұны келесі бөлімдерден тұрады:
1. Өлкенің ежелгі тарихы: палеонтология, археология.
2. Ертістің Павлодар өңірінің материалдық және рухани мәдениеті: халық қолөнері мен кәсібі, сәндік – қолданбалы өнер, зергерлік өнер.
3. Павлодар қаласының тарихы.
4. Ертістің Павлодар өңірінің материалдық және рухани мәдениеті: халық қолөнері мен кәсібі, сәндік – қолданбалы өнер, зергерлік өнер.
5. Павлодар өңірінің белгілі тұлғалары. (Өлкеміздің ғылым, мәдениет, әдебиет және өнер саласындағы белгілі қайраткерлері).
Көрменің ашылуына өлкенің танымал адамдары,студенттер қатысты.
- Подробности
- Автор: Павлодарский областной историко-краеведческий музейим. Г.Н.Потанина
Д.П. Бағаевтың Мемориалдық музей-үйінде Тұңғыш Президент күніне орай «Елін сүйген, ел сүйген Елбасы» атты фотокөрменің ашылуы өтті. Фотокөрмеде Н.Ә. Назарбаевтың өмірбаяны мен қызметінің шежіресі: металлург, қоғам және партия көшбасшысының саяси көшбасшыға дейінгі жолы, сонымен қатар егемен Қазақстанның қалыптасуы мен дамуының негізгі кезеңдері, экономикалық және халықаралық аренадағы саяси жетістіктері мен Тәуелсіз еліміздің дамуына сіңірген еңбегі мен үлесі ұсынылған.
Музей қорынан келушілердің назарына кәсіби фотографтар Бугаев Владимир Николаевич, Бугаев Валерий Николаевич, Пархоменко Александр Васильевичтің жұмыстары ұсынылды.
- Подробности
- Автор: Павлодарский областной историко-краеведческий музейим. Г.Н.Потанина
"Ertis" музейінде Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 30 жылдығы шеңберінде «Шеберлікке шек жоқ» дәстүрлі ерлер қолөнерінің облыстық фестивалі өтті.
Фестиваль дәстүрлер қолөнерін танымал етуге, қазақ халқының қолөнер дәстүрлерін сақтауға және дамытуға, өнердегі қолданбалы қызықты эксперименттік формаларды анықтауға бағытталған.
Павлодар облысының үздік қолөнершілері фестивальге қатысты, қалың көрерменге бірегей қолөнер бұйымдарын ұсынды.
Фестиваль аясында қолөнершілер мен қолданбалы өнер шеберлері туындыларының көрме-жәрмеңкесі, атақты шеберлердің музыкалық аспаптар жасау, ағаш ою, көркем өңдеу бойынша шеберлік сабақтары өтті.
